Tü
rk
çe
SORUN
Kateter Hasarına bağlı Kateter içinde hava
BELİRTİLER Kateter içinde hava görebilirsiniz veya havanın katetere girdiğini
duyabilirsiniz. Bunun nedeni PICC üzerindeki bağlantıların kırılması veya ayrılması olabilir.
Katetere yeterince hava girmişse nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bayılma hissi semptomlarıyla
karşılaşabilirsiniz.
NE YAPMALI NEFES DARLIĞI VEYA GÖĞÜS AĞRISI HİSSEDİYORSANIZ, ACİL SERVİSİ
ARAYIN. BU TIBBİ BİR ACİL DURUMDUR. Sol tarafınız üzerine veya ayaklarınız göğsünüzün
üzerinde kalacak şekilde yere yatın. Herhangi bir belirtiyle karşılaşmadıysanız veya
katetere erişebiliyorsanız, kateteri kırılma ve cilt yerleşim bölgesi arasında kendi üzerinde
geriye doğru eğin ve bir lastik kelepçe veya bant ile sabitleyin. Kendi üzerine eğmek için
yeterince kateter kalmamışsa, kateterin 1-2 inçlik kısmını bölgeden dışarı doğru dikkatlice
çekin, ardından kendi üzerine doğru eğin ve kolunuza sıkıca bantlayın. Kalan kateteri
kolunuza güvenli şekilde bantlayın. Kateteri mümkün olan en kısa zamanda sabitlemek
veya çıkartmak için yardım çağırın veya doktorunuzla görüşün.
NASIL KORUNULUR Kateterin yakınında sivri cisimler kullanmayın. Kateterin yerleşim
bölgesinden sallanmasına izin vermeyin. Tüm kateter bağlantılarının sıkı ve güvenli
olduğundan emin olun.
SORUN
Kateterin Yerleştirildiği taraftaBoyunda ve Kolda Şişkinlik (Merkezi Damar
Trombozu)
BELİRTİLER Kateter yerleştirilen taraftaki elinizde, kolunuzda, omzunuzda veya
boynunuzda şişkinlik fark edebilirsiniz.
NE YAPMALI Doktorunuzu arayın. Sizi en kısa sürede görmek isteyebilir.
NASIL KORUNULUR Bu belli sayıda kişiye olur. Sebebi bilinmemektedir. Doktorunuzu
veya hemşirenizi arayın.
SORUN Çıkış Bölgesinde Şişkinlik
BELİRTİLER Yerleşim bölgesinin üstünde gittikçe büyüyen ve yerleşim işleminden kısa
süre sonra ortaya çıkan bir kitle görebilirsiniz.
NE YAPMALI Sargı üzerine birkaç dakika boyunca hafif bir basınç uygulayın. Bir plastik
torbaya buz koyun ve sargının üzerine tatbik edin. Sargıyı ıslatmamaya dikkat edin.
Şişkinlik devam ederse doktorunuzu veya hemşirenizi arayın.
NASIL KORUNULUR Yerleşim sonrasında yoğun aktiviteler hakkındaki kısıtlamalarla ilgili
olarak doktorunuzun veya hemşirenizin talimatlarına uyun.
Başka Hastaların Sormuş Oldukları
Sorular
Herşeyin yolunda olduğunu nasıl anlarım?
Katetere ve yerleşim bölgesine baktığınızda normal dışı birşey
görmüyorsanız, herhangi bir sorun olmadığından emin olabilirsiniz.
Bazı hastalarda kateterin yerleşimini takip eden yaklaşık iki hafta süresince yerleşim
bölgesi etrafında artan bir kızarıklık görülebilir. Bu iyileşme sürecinin normal bir parçası
olabilir. Normal iyileşmeye ait kızarıklık ile birlikte ağrı BULUNMAZ ve 24-48 saat içinde
geçer. Kızarıklık gidene kadar doktorunuz veya hemşireniz gün içinde birçok defa ılık
kompres uygulamanızı önerebilir. Bu sırada kateterinizin etrafında herhangi bir drenaj
bulunmamalıdır. Ayrıca kateterinizi rahatça yıkayabiliyorsanız herşeyin yolunda olduğunu
düşünebilirsiniz.
Kateterinizin takılı olduğu dönemde, doktorunuz veya hemşireniz ateşinizi her gün
ölçmenizi ve diğer periyodik gözlemlerde bulunmanızı isteyebilir. Bu herşeyin yolunda
gittiğinden emin olmanın başka bir yoludur.
Birşeylerin ters gittiğini nasıl anlarım?
Yıkama prosedürü ile ilgili sorunlar yaşarsanız, doktorunuz veya hemşireniz tarafından
acilen ilgilenilmesi gereken bir pıhtılaşma sorunuyla karşı karşıya olabilirsiniz.
Düşük dereceli bir ateş ve 24 saatten daha uzun süren genel yorgunluk/halsizlik hissi
enfeksiyon başlangıcı anlamına gelebilir. Eğer bir çocuğun hareketlerinde herhangi bir
görünür sebep olmadan uzun süreli bir yavaşlama görünürse, ateşte bir artış olmasa bile
bir enfeksiyon başlıyor olabilir.
100° F üzerinde ateşiniz varsa, derhal doktorunuzu veya hemşirenizi arayın. Birşeyin doğru
olmadığından şüphelendiğinizde derhal doktorunuzu veya hemşirenizi arayın.
PICC’ye sahip bir çocuğa bakarken uymak gereken herhangi bir özel kural var mı?
Not: Artan fiziksel aktivite periyotları çocuğunuzun PowerPICC SOLO* kateterinin daha
sık yıkanmasını gerekli kılabilir. Talimatlar için hemşirenize veya hekiminize başvurun.
Özellikle PICC yerleşiminden hemen sonra bazı aktivite sınırlamaları gerekebilir. Aktivite
sınırlamaları yerine daha sessiz aktiviteler yapılması önerilir.
Çocuğun, meraklı parmaklarını kateterden uzak tutmaya yardımcı olması için kolunu
örten sıkı bir giysi kullanması gerekir. Sadece kateteri çekerek çıkartma riski yoktur, aynı
zamanda aşırı temas nedeniyle yerleşim bölgesinin kirlenme riski vardır. Bu tür bir giysi
aynı zamanda çocuğun kateteri ağzına almasına veya kateteri çiğnemesine de engel
olur. Gün içinde aralıklarla giysinin altında bulunan katetere bakmak gerekli olabilir.
Çocuk, kateter bakımı konusunda eğitim almamış bir kişinin gözetimine bırakılırsa, acil
durum işlemlerinin gözden geçirilmesi gerekir. Bu gözden geçirme kişinin çocuğun
gözetimini almasından önce yapılmalıdır. Ayrıca çocuk bakıcısı için acil durum
bilgilerinin ve acil telefon numaralarının mevcut olduğundan emin olun.
Banyo yapabilir miyim?
Bu soruyu doktorunuza sormanız gerekir. Yanıt, genel sağlık durumunuza ve genel
enfeksiyon riskine bağlıdır. Ayrıca kateteri ne kadar süre boyunca taşıdığınıza da
bağlıdır. Doktor, kateter sargısını nemlendirmediğiniz veya ıslatmadığınız sürece banyo
yapmanıza izin verebilir.
Yerleşim bölgesinin bir bandaja ihtiyacı var mı?
Yerleşim bölgesinin üzerinde daima bir çeşit sargı veya bandaj bulunmalıdır.
Kullandığınız tür doktorunuzun yapacağı tavsiyeye ve sizin için neyin en iyi olacağına
bağlıdır. Sargı her yedi günde bir ve sargının gevşemesi, kirlenmesi veya ıslanması veya
doktorunuz veya hemşireniz tarafından istenmesi halinde değiştirilmelidir.
Soğuk algınlığım veya öksürüğüm olduğunda ne yapacağım?
Soğuk algınlığınız veya öksürüğünüz varsa, doktorunuz veya hemşireniz, katetere bakım
yaparken, özellikle kapak değişimi ve sargı değiştirme işlemleri sırasında sizden bir
maske takmanızı isteyebilir.
Zamanında yıkama yapmayı unutursam, ne yapmalıyım?
Hatırlar hatırlamaz kateteri yıkamalısınız. Özellikle yıkamanızın üzerinden belirli bir
zaman geçtikten sonra sıvıyı katetere doğru zorlamayın. Yıkama sırasında güçlükle
karşılaşırsanız, derhal doktorunuza veya hemşirenize başvurun.
Kateteri yıkayamazsam ne olur?
Kateteri yıkamakta zorlukla karşılaşırsanız, kateterde herhangi bir bükülme veya
başka bir engel olup olmadığına bakmak için kateterinizi kontrol edin. Dirence karşı
YIKAMAYA ÇALIŞMAYIN!
Kateterde bükülme vea tıkanma olmamasına karşın uygulamakta olduğunuz
küçük miktardaki basınç ile hala yıkama yapamıyorsanız, derhal doktorunuzla veya
hemşirenizle temas kurun. Kateterinizde pıhtı olabilir. Katetere size yapmanızın
öğretilmediği hiçbir işlemi uygulamayın. Pıhtının kan akımına girmesine veya kateterin
zarar görmesine neden olabilirsiniz.
Zarar görürse PICC’ye ne olur?
Kateteri kendi üzerine eğerek ve lastik bir kelepçe veya bantla sabitleyerek önlem
aldıktan sonra, tamir ettirmeniz veya değiştirtmeniz gerekecektir. Tamir veya değişim
özel ekipman kullanılarak yapılmalıdır. Kendi üzerine eğmek için yeterince kateter
kalmamışsa, kateterin 1-2 inçlik kısmını yerleşim bölgesinden dışarı doğru dikkatlice
çekin. Kalan kateteri kolunuza güvenli şekilde bantlayın.
Enjeksiyon kapağındaki iğneyi kırarsam, ne yapmam gerekir?
Enjeksiyon kapağını ve kırık iğneyi çıkartın. Önceden belirtildiği şekilde yeni bir
enjeksiyon kapağını takın ve yıkama işlemini tamamlayın. Kırık iğneyi çıkartamıyorsanız,
kateterin 1-2 inçlik kısmını yerleşim bölgesinden dışarı doğru dikkatlice çekin, kateteri
kendi üzerine katlayın ve sıkıca bantlayın. Doktorunuzu veya hemşirenizi arayın.
Malzemelerim biterse, ne yapmam gerekir?
İhtiyacınız olan şeyleri size temin eden hastaneyi, şirketi veya eczaneyi arayın.
Malzemeleriniz biterse ve tedarikçinize erişemezseniz, yardım için hemşirenizi,
doktorunuzu veya yerel eczacınızı arayın. Malzeme sıkıntısına düşmemeniz için her
zaman fazladan malzeme bulundurmanız gerekir.
Kateterin içine doğru kanın geri gelmesinde yanlış birşey var mıdır?
Kapak ve kateterdeki kan size zarar vermez ancak bakteri gelişimini hızlandırabilir ve
pıhtılaşma veya enfeksiyon riskini arttırabilir. Kan sadece iç basıncın artması durumunda
katetere doğru geri dolar ve bu basınç belirli türlerde fiziksel aktivite veya eğilme
durumunda ya da pıhtının valfi açık bırakması halinde ortaya çıkar. Kan fark edilirse, en
kısa sürede kateteri yıkamanız gerekir.
Katetere artık ihtiyacım olmadığında çıkartamamam durumunda ne olur?
Kateter çekilerek çıkartılabilir. Kateter ciltten ve damarlardan kolayca çıkartılabilecek
şekilde geliştirilmiş bir materyalden üretilmiştir. Kateteri çıkartan kişi işlemi yapma
konusunda özel eğitime sahiptir ve sorunlar çok seyrek meydana gelir.
Kateter kırılırsa ne olur?
Kırılmaya en müsait sistem parçası enjeksiyon kapağını tutan kateterin uç kısmıdır.
Böyle birşey olursa, kateteri kırılma ve cilt yerleşim bölgesi arasında kendi üzerinde
geriye doğru eğin ve bir lastik kelepçe veya bant ile sabitleyin. Kendi üzerine eğmek
için yeterince kateter kalmamışsa, kateterin 1-2 inçlik kısmını bölgeden dışarı doğru
dikkatlice çekin, ardından kendi üzerine doğru eğin ve kolunuza sıkıca bantlayın. Kalan
kateteri kolunuza güvenli şekilde bantlayın. Doktorunuzu veya hemşirenizi arayın.
6
95