31
Nederlands
ADDENDUM
ADDENDUM
WOORDENLIJST
■
Coderen/Decoderen
Wanneer een signaal of andere informatie wordt verwerkt,
gecomprimeerd of gedigitaliseerd, noemt men dat coderen.
Men kan gebruikmaken van coderen om een zeer grote
hoeveelheid informatie op te nemen op één CD of DVD. Een
gecodeerd signaal kan niet rechtstreeks worden beluisterd. Het
moet eerst in zijn oorspronkelijke toestand, (d.w.z. hoorbaar
geluid,) worden teruggebracht en dat noemt men decoderen.
■
Geluidsveld
Niet alle geluid verplaatst zich rechtstreeks van de geluidsbron
naar het menselijk oor, maar weerkaatst van muren, plafonds en
andere voorwerpen waardoor het met enige vertraging het oor
bereikt (vroegtijdige weerkaatsing). Het geluid kan ook op een
gecompliceerde manier met herhaling worden weerkaatst
voordat dit het oor bereikt (nagalm). De mens is in staat om op
basis van de verschillende geluiden die op deze manier worden
gehoord, de grootte en de vorm van een ruimte te bepalen. De
specifieke akoestische ruimte van een bepaald gebouw noemt
men een geluidsveld.
■
Dolby Surround
In bioscopen en theaters worden de toeschouwers omringd door
vele luidsprekers en geluidseffecten die op de afzonderlijke
scènes zijn afgestemd waardoor het geluid zich van voren naar
achteren en van rechts naar links verplaatst. Hierdoor krijgt het
geluid een driedimensionaal effect dat het gehele lichaam
omringd. Om dit realistische effect tot stand te brengen, wordt
gebruikgemaakt van Dolby Surround. Oorspronkelijk bestond
het systeem Dolby Surround uit in totaal vier kanalen: twee
voorkanalen (rechts en links), één middenkanaal en één
achterkanaal. Later werd het uitgebreid met 2-kanaals
stereogeluid voor uitzend- en videomedia voor de huiskamer.
De mogelijkheid om eenvoudig een audio- en videosysteem
voor de huiskamer op te zetten dat ook stereogeluid kan
weergeven, is één van de belangrijkste kenmerken van Dolby
Surround.
■
Dolby Digital
Dolby Digital bestaat uit in totaal vijf kanalen: drie voorkanalen
(links, midden en rechts) en twee achterkanalen (links en
rechts), plus een speciaal LFE-kanaal voor het lage
frequentieëffect. Het wordt dan ook gewoonlijk aangeduid als
een 5.1-kanaals systeem. Door toepassing van digitale
compressietechnologie voor alle 5.1 kanalen kan Dolby Digital
worden gebruikt voor volledig onafhankelijke geluidsweergave.
In vergelijking met het oudere systeem Dolby Surround,
waarbij vier kanalen (drie voorkanalen en één achterkanaal)
worden vermengd tot 2-kanaals stereoweergave en door een
matrixketen worden gescheiden, biedt Dolby Digital een betere
scheiding tussen de diverse kanalen en een meer
driedimensionaal surround-effect.
■
DTS (Digital Theater Systems) Digital
Surround
DTS werd ontwikkeld om de analoge sound-tracks van films te
vervangen door digitale sound-tracks in zes afzonderlijke
kanalen. Dit systeem wordt nu gebruikt in vele bioscopen over
de hele wereld. Het DTS digitale weergavesysteem in zes
onafhankelijke kanalen met voortreffelijk digitaal geluid biedt
de bioscoopbezoeker een totaal nieuwe ervaring van films.
Intensief wetenschappelijk onderzoek heeft het mogelijk
gemaakt om de coderings-/decoderingstechnologie van het DTS
bioscoopsysteem ook aan te wenden voor
surroundgeluidsweergave in de huiskamer.
DTS Digital Surround is een coderings-/decoderingssysteem
dat 20-bit geluid weergeeft in zes kanalen met een kwaliteit die
gelijk is aan die van de oorspronkelijke studio-opname.
Technisch gesproken bestaat het systeem uit 5.1 kanalen,
namelijk 5 kanalen met geluid over het volle frequentiebereik
(linkerkanaal, middenkanaal, rechter kanaal en twee
surroundkanalen), plus een “0.1” subwooferkanaal (LFE-
kanaal). Het systeem kan worden gebruikt met de 5.1
luidsprekerconfiguraties voor huisbioscoopsystemen die
momenteel op de markt verkrijgbaar zijn.
■
Virtual Surround
Wij bepalen de richting waaruit geluiden afkomstig zijn in
beginsel op basis van het verschil in de tijd waarop deze het
rechter en linker oor bereiken, en de verschillen in
geluidsniveau. De virtuele technologie is gebaseerd op deze
eigenschap van het menselijk oor. Een DSP (digitale
geluidsveldprocessor, een vorm van digitale signaalverwerking)
en de rechter en linker hoofdluidspreker worden gebruikt om de
luisteraar het gevoel te geven alsof hij of zij geluiden hoort die
afkomstig zijn uit virtuele luidsprekers welke zich op een
andere plaats bevinden dan de twee fysieke luidsprekers.
Hierdoor kan de luisteraar surround-effecten ervaren waardoor
het lijkt alsof er achterluidsprekers aanwezig zijn, zoals bij een
systeem met vijf luidsprekers.
■
YAMAHA DSP
(Digital Sound Field Processor)
Technici van YAMAHA hebben bezoeken gebracht aan
wereldberoemde concertzalen, operagebouwen en andere
locaties met als enig doel het opmeten van akoestische
informatie, zoals de richting, intensiteit, golfbandkenmerken en
vertragingstijd van weerkaatste geluiden. Deze rijkdom aan
informatie is vervolgens op een ROM gezet. Door
gebruikmaking van een ingebouwde YAMAHA DSP (digitale
geluidsveldprocessor) voor het tot stand brengen van
geluidsvelden kunt u met dit toestel één van de verschillende
geluidsveldprogramma’s kiezen die werden gecreëerd op basis
van deze in werkelijkheid gemeten akoestische gegevens.
Hierdoor kunt u in uw huiskamer het geluidsveld van
concertgebouwen en theaters reproduceren.
Filmregisseurs maken geluiden voor een film zodanig dat
geluid en scherm één geheel vormen. De dialoog wordt op het
scherm gepositioneerd, de geluidseffecten achter het scherm, en
de muziek daarachter, terwijl de surround-effecten het publiek
omringen. CINEMA DSP is een programma voor audio- en
videoweergave dat is ontstaan uit YAMAHA DSP. Door de
filmgeluid-decoderingssystemen Dolby Pro Logic, Dolby
Digital en DTS te combineren met YAMAHA DSP kunt u een
surround-geluidsveld creëren van een kwaliteit zoals u die
aantreft in een geluidsstudio waar de laatste hand wordt gelegd
aan het creëren van optimale voorwaarden voor het surround-
filmgeluid (laatste mixage van het geluid voor een film).
Door YAMAHA DSP-verwerkingstechnologie toe te voegen
aan zowel het rechter als het linker voorkanaal en het
middenkanaal, zorgt het CINEMA DSP-programma ervoor dat
het publiek wordt omringd door een surround-geluidsveld dat
niet alleen de dialoog echt maakt, maar ook het scherm
binnendringt en omringt om de nodige diepte te geven aan de
geluidseffecten en de muziek, en om de diverse geluidsbronnen
soepel in elkaar te doen overvloeien.
