POLSKI
57
57
2.- Spawanie metodą TIG (metoda spawania nietopliwą
elektrodą wolframową w osłonie gazów obojętnych)
Przy spawaniu elektrycznym z użyciem elektrody wolframowej
w osłonie gazu obojętnego, zużywanym materiałem nie jest
sama elektroda, lecz pręt wypełniający wykonany z materiału
podobnego do tego, który ma być spawany. W porównaniu do
systemu z elektrodą otuloną, system TIG jest mniej wydajny i
trudniejszy, lecz w zamian uzyskuje się bardzo wysoką jakość
spoin w przypadku prawie wszystkich metali i ich stopów,
włącznie ze stalą nierdzewną, oraz w przypadku połączeń o
małych grubościach lub bez materiału wypełniającego.
Spoina powstaje bez osadzania się żużla, bez wystających
fragmentów i bez oparów.
Wskazówka:
Nie należy używać ani ostrzyć elektrod
wolframowych z domieszką torianitu z powodu ryzyka
wynikającego z umiarkowanej radioaktywności tego materiału.
Obecność i stężenie dwutlenku toru można rozpoznać po
pasku informacyjnym na elektrodzie, zgodnie z normą EN ISO
688848:2004 (kolory: żółty, czerwony, fioletowy i pomarańczowy).
Należy unikać tych elektrod i stosować materiały zastępcze, jak
na przykład elektrody z pochodnych lantanu lub ceru (paski:
czarny, szary, niebieski, złoty), które nie wykazują żadnej
radioaktywności.
Aby prawidłowo umieścić elektrodę na palniku, musi ona
wystawać z dyszy na około 5 mm.
Zgodnie z ogólną zasadą, należy połączyć wyjście odwrotnie
niż przy zwykłym podłączeniu elektrody, mianowicie palnik TIG
do bieguna ujemnego urządzenia, a zacisk masy do bieguna
dodatniego. Należy przygotować i zabezpieczyć element do
spawania. Ustawić natężenie prądu w zależności od wymagań
materiału i połączenia, które ma być wykonane, przeprowadzając
wpierw test na kawałku materiału testowego. Więcej informacji
na ten temat można znaleźć w specjalistycznej literaturze lub na
kursach kształcenia zawodowego.
Do palnika musi być doprowadzony gaz obojętny (zazwyczaj
jest to czysty argon), który płynie z butli przez system zaworów
redukcyjnych umożliwiających odpowiednią regulację jego
przepływu, zgodnie z potrzebami.
Model TIG DC 200 HF posiada selektor 2T-4T w celu wyboru
pomiędzy naciśnięciem na spust i trzymaniem go gdy chcesz
spawać (2T) i naciśnięciem na spust, gdy chcesz rozpocząć
spawanie i możesz usunąć palec ze spustu podczas spawania
(4T). Gdy naciśniesz spust po raz drugi, spawanie zakończy się
Wszystkie urządzenia, za wyjątkiem modelu T100.20H,
wymagają palnika TIG z bezpośrednim dostępem do
przepływomierza i sterowania gazem za pomocą zaworu
odcinającego znajdującego się w samym palniku TIG. Model
T100.20H zawiera wewnętrzne sterowanie start / stop, tak
że przepływ gazu jest regulowany wewnętrznie za pomocą
przycisku sterującego palnika TIG.
Model T100.20H ma również tę zaletę, że posiada przełącznik
wyboru dodatkowego czasu wylotu gazu przed rozpoczęciem i
po zakończeniu spawania. Ten dodatkowy gaz zapewnia wyższy
poziom ochrony i jakości pracy. Krótki czas (2 sek., pozycja
„short”, większe oszczędności) lub długi czas (6 sek., wyższa
jakość, pozycja „long”), ustawia się za pomocą przełącznika 8
służącego do tego celu.
Z wyjątkiem modeli S60.17L, PROGRESS 1700 L i T100.20H,
aby zainicjować łuk elektryczny, końcówka palnika musi być
lekko poskrobana, aż do powstania łuku roboczego.
Model S60.17L, PROGRESS1700L, BITENSIÓN 20/14,
POTENZA200CEL, L ma poprawioną funkcję systemu
wzniecania łuku startowego (LiftArc)
Aby zainicjować spawanie TIG, należy przesunąć przełącznik
7 w pozycję TIG, otworzyć zawór wylotowy gazu i dotknąć
końcówką palnika do elementu, który ma być spawany.
Następnie poczekać około 2 sekund i powoli podnieść palnik,
aby łuk elektryczny wzbudził się automatycznie.
Modele T100.20H, TIG DC 200 HF i POTENZA TIG 170 HF
zapewniają najwyższą jakość zajarzenia łuku elektrycznego, gdyż
nie ma potrzeby kontaktu fizycznego ze spawanym elementem
i dzięki temu, łuk i warunki spawalnicze nie są narażone na
zanieczyszczenia wywołane przez elektrodę wolframową. Aby
rozpocząć spawanie metodą TIG, należy przesunąć przełącznik
7 w pozycję TIG i po prostu zbliżyć końcówkę na odległość około
3-5 mm od elementu przeznaczonego do spawania.
Po naciśnięciu przycisku łuku, łuk elektryczny wzbudzi się
automatycznie. Gdyby pojawiły się trudności przy rozpoczęciu
pracy, można lekko pochylić dyszę ceramiczną na spawanym
elemencie tak, aby ułatwić wzbudzenie się elektrody.
Po zainicjowaniu łuku, spoina jest wykonywana zgodnie
z potrzebami. Ogólna orientacja jest taka, że spoina musi
postępować w kierunku odwrotnym do spawania elektrodą tak,
by zamiast ciągnięcia do tyłu, rozpoczynała się przez popychanie
do przodu, jak gdyby przepływ gazu pomagał wpływać na
powłokę spoiny. Pochylić palnik tak, aby znajdował w pozycji
bliskiej linii pionowej w stosunku do linii poziomej (od 70° do 80°),
a na środku względem powłoki spoiny. Powoli odkładać materiał
pręta wypełniającego poprzez przysuwanie go w pobliże powłoki
kolejno łączonego materiału.
Aby zakończyć, należy po prostu zwolnić przełączniki palnika
(model T100.20H) lub, w przypadku pozostałych modeli,
lekko odsunąć palnik, aż łuk elektryczny zostanie przerwany, i
zamknąć ręczny zawór odcinający dopływ gazu obojętnego z
butli gazowej.
W modelu POTENZA TIG 170 HF zostały zdefiniowane dwa
ustawienia końcowe (sposób kończenia spawania)
1. Ustawienie “Down Time” 11 ustawia szybkość spadku na
-
tężenia prądu w momencie zakończenia spawania. Spadek
rozpoczyna się od wybranego uprzednio natężenia pracy i
kończy na 0 Amperów. Możliwe jest ustawienie czasu spadku
natężenia (od 0 do 5 sekund). Celem jest delikatne wygasze
-
nie łuku i precyzyjne sterowanie punktem na końcu drutu
spawalniczego. Zgodnie z ogólną zasadą czym większe na
-
tężenie prądu spawania tym dłuższy czas spadku natężenia
prądu.
2. Ustawienie “Post Time” 12 ustawia czas (od 0,5 do 7 sekund)
dodatkowego wylotu gazu osłonowego (argonu) po zakońc
-
zeniu łuku spawalniczego. Celem jest, aby spoina gdy jest
jeszcze ciekła lub zbyt gorąca nie została zanieczyszczona
zabrudzeniami z powietrza. Zgodnie z ogólną zasadą czym
większe natężenie prądu spawania tym dłuższy czas wylotu
gazu.
