56
SAMENSTELLEN VAN UW EIGEN GELUIDSVELDEN
WAT IS EEN GELUIDSVELD?
Om de indrukwekkende functies van het DSP nader te kunnen
verklaren, dienen we eerst te begrijpen wat precies een
geluidsveld is.
De rijke, volle klanken van een live instrument worden in feite
bepaald door de meervoudige weerkaatsingen van de muren
van de kamer. Afgezien van het feit dat het geluid “live”
gemaakt wordt, stellen deze weerkaatsingen ons in staat te
vertellen waar de muzikant gezeten is, alsmede de grootte en
de vorm van de kamer waarin we ons bevinden. We kunnen
zelfs opmerken of de kamer bijzonder weerkaatsend is met
oppervlakken van staal en glas, of meer absorberend is met
houten panelen, vloerbedekking en gordijnen.
DE ELEMENTEN VAN EEN GELUIDSVELD
In elke omgeving zijn er naast het directe geluid dat vanaf het
instrument van de muzikant recht naar onze oren toe komt
twee aparte soorten geluidsweerkaatsingen die samen in
combinatie het geluidsveld bepalen:
(1) Eerste weerkaatsingen.
Weerkaatste geluiden bereiken onze oren bijzonder snel
(50 ms – 100 ms na het directe geluid), na weerkaatsing
van slechts één oppervlak — bijvoorbeeld vanaf het
plafond of een muur. Deze weerkaatsingen vallen voor
elke soort omgeving onder specifieke patronen zoals
aangegeven in het schema op pagina 58 en geven
belangrijke informatie aan onze oren door. Eerste
weerkaatsingen zorgen er voor dat er helderheid aan het
directe geluid wordt toegevoegd.
(2) Nagalm.
Dit wordt veroorzaakt door de weerkaatsingen van meer
dan één oppervlak — muren, plafond, de achterzijde van
de kamer — zo talrijk dat deze samensmelten en een
onafgebroken akoestische “nagloei” vormen. Deze zijn
niet-richtingbepaald en verminderen de helderheid van het
directe geluid.
De combinatie van direct geluid, eerste weerkaatsingen en
daaropvolgende nagalm helpen ons de relatieve grootte en
vorm van de kamer te bepalen. Het is deze informatie die door
het DSP voor het creëren van geluidsvelden gereproduceerd
wordt.
Indien u de juiste eerste weerkaatsingen en daaropvolgende
nagalm in uw luisterkamer zou kunnen creëren, zou u in staat
zijn uw eigen luister-omgeving te kunnen samenstellen. De
akoestiek in uw kamer zou veranderd kunnen worden in die
van een concertzaal, een dansvloer of in feite elke kamer van
wat voor grootte dan ook. Deze mogelijkheid om willekeurig
welk geluidsveld dan ook te kunnen creëren is precies datgene
wat Yamaha met het DSP bereikt heeft.
DSP programma’s bestaan uit een aantal parameters voor het
bepalen van de grootte van de kamer, de nagalmtijd, de
afstand tussen u en de muzikant, enz. In elk programma zijn
deze parameters voorgeprogrammeerd met waarden die door
Yamaha precies zijn berekend voor de samenstelling van een
geluidsveld dat uniek is voor het programma. Het wordt
aanbevolen de DSP programma’s te gebruiken zonder de
waarden van de parameters te veranderen. Met deze
apparatuur echter is het mogelijk uw eigen geluidsvelden te
creëren. Te beginnen met een van de ingebouwde
programma’s, is het mogelijk deze parameters af te stellen.
Ook wanneer dit apparaat op de standby functie is ingesteld,
zullen de door uzelf samengestelde geluidsvelden gedurende
ongeveer twee weken in het geheugen van het DSP bewaard
blijven. Op de volgende pagina wordt in detail beschreven hoe
u uw eigen geluidsvelden kunt samenstellen.
Afgezien van de “TYPE” parameter welke de sub-programma’s
binnen elk van de DSP programma’s kiest (bijv. “Hall A in
Europe”, “Hall B in Europe” en “Hall C in Europe” voor
programma 1, “HALL 1”), beschikt elk programma ook over
een groep parameters die u in staat stellen de karakteristieken
van de akoestische omgeving te veranderen om precies het
door u gewenste effect te kunnen creëren. Deze parameters
komen overeen met de vele natuurlijke akoestische factoren
die het geluidsveld bepalen dat u ervaart in een echte
concertzaal of andere luisteromgeving. De grootte van de
kamer bijvoorbeeld is van invloed op de lengte van tijd tussen
de “eerste weerkaatsingen” — dit wil zeggen, de eerste paar
ver uit elkaar liggende weerkaatsingen die u hoort na het
directe geluid. Met de “ROOM SIZE” parameter die in vele van
de DSP programma’s aanwezig is kan de tijdsduur tussen
deze weerkaatsingen gewijzigd worden, waardoor de vorm van
de “kamer” die u hoort veranderd wordt. Afgezien van de
grootte van de kamer, hebben de vorm van de kamer en de
karakteristieken van de oppervlakken ervan een belangrijke
invloed op het uiteindelijke geluid. Oppervlakken die geluid
absorberen bijvoorbeeld, zorgen er voor dat de
weerkaatsingen en de nagalm sneller uitsterven, terwijl
oppervlakken die in hoge mate weerkaatsend zijn er voor
zorgen dat de weerkaatsingen gedurende een langere
tijdsperiode blijven doorgaan. Met behulp van de DSP
parameters kunnen deze en vele overige factoren die uw
persoonlijk samengestelde geluidsveld bepalen geregeld
worden, waardoor u in feite in staat gesteld wordt de
beschikbare concertzalen en kamers “opnieuw te ontwerpen”
voor het samenstellen van naar eigen voorkeur gecreëerde
luisteromgevingen die op ideale wijze overeenkomen met uw
eigen smaak en muzikale preferenties.
Zie “BESCHRIJVINGEN VAN DIGITALE GELUIDSVELD-
PARAMETERS” op de pagina’s 58–60 voor een beschrijving
van wat elke parameter doet, hoe deze van invloed is op het
geluid en het regelbare bereik ervan.
